Sunday, 8 April 2012

Մահվան պատրանք


Ցանկացած մարդ, ով ապրում է ոչ միայն մարմնական, այլ նաև մտավոր կյանքով, վաղ թե ուշ մտածում է ինքնասպանության մասին: Իսկ գրող մարդու համար այդ հնարավորությունը առավել հարազատ է, մշտապես առկախ է օդում: Այն նաև դյութիչ է: Պատճառը նրանում է, որ իսկական ստեղագործ մարդուն դժվար է համակերպվել այն մտքի հետ, որ նա արարած է, այսինքն ինչ ոչ մեկի կողմից ստեղծված: Եվ եթե դու չես կարող ինքդ քեզ ստեղծել, ապա համենայն դեպս կարող ես ինքդ քեզ ոչնչացնել: Իսկ հենց այդ ինքնաոչնչացման մասին է, որ գրողները շատ են գրում: Իսկ ինչն է, որ ստեղծագործելու ընթացքում մեծացնում է սուիցիդալ ռիսկայնությունը: Նախ, ինչպես արդեն նշեցինք, ստեղծագործությունը դա մահկանացուի փորձն է հաղթահարել մահը:
Բերդյայևը  գրում է, որ մարդուն հատուկ է երկու վախ` կյանքից վախ և մահվանից վախ: Նրանց սանձահարելուն օգնում է առօրեականության կազմակերպումը, որը մարդու մոտ ստեղծում է անվտանգության զգացողություն: Այս պարագայում ստեղծագործող մարդը անպաշտպան է, քանի օր առօրեականությունը նրան օտար է, նրա թշնամին է: Իսկ մարդը իրեն այն ժամանակ է սպանում, երբ կյանքից վախն ավելի ուժեղ է լինում, քան մահվան վախը: Գրողը իր մոտ ստեղծում է մահվանը հաղթահարելու  պատրանք: Սակայն մահվան հետ խաղը ենթադրում է նաև հավանական պարտություն: Ստեղծագործող մարդկանց մոտ ի սկզբանե ինքնապահպանության բնազդը թույլ է զարգացած:

No comments: